آشنایی با منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس
در حاشیه جنوبی خلیج فارس و در محدوده ۴۶ هزار هکتاری استان بوشهر قرار گرفته است که مشتمل بر سه منطقه پارس یک (پارس جنوبی) با ۱۴ هزار هکتار که شهرستان عسلویه را در بر می گیرد، پارس دو (کنگان) در محدوده ۱۶ هزار هکتاری شهرستان کنگان را در بر گرفته است و پارس سه (پارس شمالی) شامل ۱۶ هزار هکتار از محدوده ی شهرستانهای دیر، دشتی، تنگستان و بوشهر را در بر می گیرد.
منطقه صنعتی
این منطقه در شرق استان بوشهر در حاشیه خلیج فارس در 300 کیلومتری شرق بندر بوشهر و در 420 کیلومتری غرب شهرستان بندر لنگه و در 570 کیلومتری غرب بندر عباس واقع است. همجواری استان بوشهر با استان ها : از شمال به منطقه اسیر در فارس، ازشرق به هرمزگان و از غرب به خوزستان کهگیلویه و بویراحمد و حدود 105 کیلومتر با حوزه گاز پارس جنوبی که درمیان خلیج فارس واقع شد دنباله حوزه گنبد شمالی قطر فاصله دارد.
موقعیت مورد نظر برای منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس مزایای قابل توجهی دارد، از جمله کمترین فاصله ممکن با میدان گاز پارس جنوبی، وجود فرودگاهی که در زمان ساخت و ساز می تواند سرویس مناسبی به عنوان فرودگاه بین المللی استقرار یابد، دسترسی مستقیم به آب دریا، عمق مناسب سواحل از نظر بندری، برخورداری از شبکه های تأسیسات زیرساختی شریان های ارتباطی فرا منطقه ای، وجود نیروی کار بالقوه در شهرها و روستاهای اطراف، طبیعت سرسبز و چشم اندازهای طبیعی زیبا وجود دارد.
محدوده و وسعت
محدوده منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس براساس مصوبه هیات وزیران و شورای عالی مناطق آزاد تجاری- صنعتی به این شرح تعیین گردیده است: از غرب به روستای شیرینو، از جنوب به خلیج فارس، از شمال به دامنه ادامه سلسه جبال زاگرس و از شرق به روستای چاه مبارک . این محدوده طبق مصوبه هیئت محترم وزیران 10.000 هکتار بوده که بر اساس استانداردها تفکیک می شود.
مناطق عملیاتی
1- منطقه پارس 1 (پارس جنوبی): این منطقه با 14 هزار هکتار وسعت شامل 16 فاز فرآوری گاز و 15 مجتمع پتروشیمی و نیز صنایع پایین دستی پتروشیمی، صنایع مختلف مرتبط و صنایع نیمه سنگین است که فازهای 1 تا 10 به بهره برداری رسیده است و فازهای 15، 16، 17، 18، 20 و 21 نیز در این منطقه در حال ساخت می باشد.
2- منطقه پارس 2 (پارس کنگان): اراضی منطقه پارس 2 (پارس کنگان) به وسعت 16 هزار هکتار، شامل 8 فاز پالایشگاهی و یک طرح LNG می باشد. ساخت فازهای 11، 12، 13، 14، 19، 22، 23 و 24 و کارخانه ی (IRAN LNG) در این منطقه برنامه ریزی شده است.
3- منطقه پارس 3 (پارس شمالی): اراضی پارس شمالی 16 هزار هکتار است که به منظور پشتیبانی از طرح توسعه برخی میادین مهم هیدروکربوری اختصاص یافته است. میدان های گازی پارس شمالی، گلشن، فردوسی و فرزاد A و B در این حوزه عملیاتی قرار دارند.
توسعه منطقه ویژه
با توجه به پتانسیل های این منطقه، کمبود اراضی مناسب و لزوم توسعه صنایع بالادست نفت وگاز ( با دسترسی مناسب به دریا )درمحدوده منطقه ویژه و همچنین قرار داشتن مکان فعلی روستاهای نخل تقی و عسلویه در محدودهای با خطر سنجی بالا، عدم دسترسی مناسب به شریانهای پیرامون منطقه و نامناسب بودن مکان فرودگاه نظامی فعلی) خطر سنجی بالا در همجواری با صنایع بالا دست، عدم امکان استفاده بهینه اهالی منطقه از آن و در نظر است در آینده نزدیک نسبت به جابجایی فرودگاه و روستاهای نخل تقی و عسلویه سایت نیروهای نظامی به مکان های مناسب واستفاده از اراضی فوق به عنوا ن توسعه صنایع بالا دست اقدام شود. در ضمن با توجه به لزوم استقرار واحدهای مایع سازی گاز (DME,GTL,LNG) درمنطقه و عطف به مسائل ایمنی و حریم و فاصله لازم این واحدها از دیگر واحدهای صنعتی، زمینی ساحلی به وسعت تقریبی 2000 هکتار واقع در 20 کیلومتری غرب منطقه جهت استقرار واحدهای فوق پیش بینی شده است.
مجتمع بندری پارس
شرکت ملی نفت ایران جهت ارائه خدمات بندری به شناورهای ورودی حامل کالاهای پروژه ای پالایشگاه ها و پتروشیمی ها و سایر صنایع وابسته و محصولات تولیدی صادراتی و همچنین شناورهای خدماتی نسبت به طراحی و ساخت مجتمع بندری پارس، مشتمل بر بندر خدماتی و بندر پتروشیمی پارس و گوی های شناور SBM اقدام نموده است.که جمعاَ دارای 25 پست اسکله و دو گوی شناورمی باشد بندر خدماتی پارس دارای 10 پست اسکله، دو موج شکن غربی و شرقی به ترتیب با طول 2280 و 1002 متر، حوضچه ای به مسـاحت 96.5 هکتار با پسکـرانه ی 150 هکـتار می باشد. مجتمع بندری پارس به عنوان شاهرگ اصلی واردات و صادرات کالا در منطقه یکی از عوامل مهم جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی می باشد .
فاز های پالایشگاهی
از مجموع 24 فاز پالایشگاهی (معادل 28 فاز) در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در حال حاضر 12 فاز پالایشگاهی ( 1 تا 15و 16) درحال بهره برداری می باشد. طبق استانداردهای موجود به طور میانگین به ازای هر فاز یک سکو و حدود 10 حلقه چاه فعال در دریا وجود دارد که گاز و میعانات گازی موجود در مخزن پارس جنوبی را به همراه آب شور از طریق خطوط لوله 36 اینچی به منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس وارد می کند. روزانه به هر فاز حدود 1 میلیارد فوت مکعب گاز معادل 6 / 28 میلیون متر مکعب، وارد می شود و بطور متوسط 25 میلیون متر مکعب گاز شیرین سازی می گردد. هر فاز در روز همچنین معادل 40 هزار بشکه میعانات گازی و 200 تن گوگرد تولید می کند. در فاز 4 و 5 علاوه بر این محصولات، عملیات استحصال اتان و بوتان و پروپان) بصورت مایع انجام می شود.
طرح های توسعه لایه های نفتی پارس جنوبی
لایه های نفتی پارس جنوبی در فاصله تقریبی 100 کیلومتری ساحل ایران در خلیج فارس در مجاورت مرز مشترک آبی ایران و قطر قرار دارد. قرارداد توسعه لایه های نفتی پارس جنوبی میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت توسعه پترو ایران به عنوان پیمانکار در اسفند 1383 امضا شده است . این شرکت، اجرای این طرح را در دو فاز در دست اجرا دارد. در فاز نخست این طرح که برای تولید روزانه 35 هزار بشکه نفت برنامه ریزی شده است، 213میلیون دلار سرمایه گذاری شده است و در فاز دوم این طرح، پس از بررسی رفتار میدان در صورت توجیه اقتصادی آن ، برای تولید 54 هزار بشکه در روز اجرا خواهد شد. فاز نخست این طرح با حفاری 6 چاه افقی جدید آغاز گردید که 3 چاه به صورت تک شاخه ای می باشند .حفاری این چاه ها توسط Template انجام شده است .
صنایع پتروشیمی
در کنار فازهای عظیم پالایشگاهی ،احداث صنایع پتروشیمی در 1400 هکتار زمین در نظر گرفته شده تا در دو فاز با فراوری محصولات اولیه ی فاز ها، ارزش افزوده ی بیشتری نصیب کشور شود. تولید مقادیر قابل توجهی اتان، گاز مایع، میعانات گازی، گوگرد و همچنین گاز طبیعی از میدان عظیم گازی پارس جنوبی، توسط پالایشگاه های احداث شده در منطقه پارس، می تواند بعنوان یکی از عوامل رشد و توسعه صنایع پتروشیمی در کشور عمل کند، به همین منظور ساخت 25 مجتمع عظیم پتروشیمی به همراه تاسیسات جانبی مورد نیاز در دستور کار شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران قرار دارد .
طرح فراگیر پالایشی سیراف
طرح فراگیر پالایشی سیراف بعنوان یکی از مهمترین طرحهای دولت تدبیر و امید بمنظور بسترسازی برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت نفت با هدف تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، بطور جدی در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته است. طرح پالایشی سیراف که با هدف احداث ٨ پالایشگاه میعانات گازی در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس با ظرفیت ٤٨٠ هزار بشکه میعانات گاز ( هر پالایشگاه ٦٠ هزار بشکه) اجرا خواهد شد، دارای یک شرکت تاسیسات جانبی (یوتیلیتی) و پشتیبانی است.
بندر پتروشیمی پارس
بندر پتروشیمی پارس با 15 پست اسکله (6 اسکله مایعات، 2 اسکله مایعات گازی و 7 اسکله جامدات) با آبخور 15 الی 32 متر و ظریفت کل 35 میلیون تن ( 29 میلیون تن مایعات و مایعات گازی و 6 میلیون تن جامدات) با قابلیت پهلودهی کشتی تا ظرفیت 70 هزارتن و ظرفیت تخلیه و بارگیری 170 الی 2250 تن در ساعت در دو فاز به بهره برداری رسید. سالیانه قریب به 1200فروند کشتی در این بندر تردد می کنند.